Na het lezen van ‘Ontwarren’ schreef zij mij een brief waarin haar warme volle hart sprak. Het boek ‘Ontwarren’ gaat sindsdien, beschermd in een extra tasje, mee in haar werktas.
Ademloos keek ik toe. Een jonge vrouw in contact met een oude vrouw met dementie. Zonder woorden deelden zij een groots verhaal. De ademhalingen steeds meer synchroon. Een contact zo broos zo wonderschoon. Een onvergetelijk moment van 14 jaar geleden.
En nu is zij consulent belevingsgerichte zorg en ook trainingsacteur voor Kracht in Zorg. Zij ondersteunt en coacht 10 teams van zorgkundigen. Zij is een van allen (zowel van de zorgkundigen als van de bewoners) Zo bouwt zij bruggen en laat professionals de mens met dementie verstaan.
Als zij het boek erbij pakt vertelt zij verzorgenden over de invloed van hen en de omgeving op het gedrag van mensen met dementie. Hoe reacties veelal voortkomen uit het gedrag van hen. Vaak leest zij het gedicht van Merel Morre voor. Ik ontwar, ik ontwaar…
Hoofdstuk 12 opent zij om de kracht van de vertraging te benadrukken. Hoe de snelheid van het gesprek bepaalt of de ander nog meekomt en zichzelf kan zijn.
Uit ‘Ontwarren’:
‘Ik wil reageren maar ben te traag, de woorden komen niet, blijven machteloos in mijn mond hangen. Haar hokjes en hypotheses zweven door de spreekkamer. Zij, aan de andere kant van de tafel, is in gesprek met een patiënt. Niet met mij. Ik zoek naar medestanders maar grijp ook vandaag weer mis. ‘Ik zit…uhm…ik zit al acht maanden thuis zonder diagnose, zonder enig plan en ik ga gestaag achteruit’, probeer ik.
‘Ja, je moet geduld hebben Karin. Het gaat niet van de ene op de nadere dag over.’
Zij vertelt over de eerlijkheid en heerlijkheid van kinderen. Hoe een reactie vanuit gevoel juist aansluit en dat humor bevrijdend kan zijn.
Uit ‘Ontwarren’:
‘Fenna, die man heb ik vaker gezien? Is het een bekende acteur?’
Fenna maakt nog even een gebaar van: is niet erg, zo is het nu eenmaal, iedereen vergeet wel eens wat, als haar lach, het inhouden ervan, luid doorbreekt. Sven doet meteen uitbundig mee. Ze vermenigvuldigen elkaar en Sven glijdt bijna van de bank. ‘Nee niet doen, Sven, ik krijg er buikpijn van, zo grappig.’ Voor ik verbaasd kan vragen waar het over gaat vervolgt ze: ‘Dat gezicht bij de reclame die je straks ook al had gezien, …je reageerde precies hetzelfde!’
De woorden dringen een paar seconden later door. Ook de betekenis van dit alles. Ik kijk naar de prethoofden en voel de lach langzaam opborrelen. In de slappe lach die we met z’n drieën hebben, ontlaadt alles wat er in mijn lijf zit opgeborgen.
Zij probeert collega’s te laten ervaren dat kijken, voelen, afstemmen…steeds weer opnieuw…zo belangrijk is. Dat taal daarbij meer achterwege kan worden gelaten.
Uit ‘Ontwarren’:
‘Later, in de trein, op weg naar huis, schrijf ik een sms aan Evelien: ‘Jij bent in staat om ook iets te doen zonder woorden. Dank je wel. I.p.v. bijpraten, bijzijn…haha, groetjes van Karin’
Wat ben ik dankbaar dat mijn boek ‘Ontwarren’ met deze vaardige vrouw op reis mag.
Omdat mensen met dementie een stem verdienen!